Wat is watercoloring eigenlijk?

In de sociale netwerken en in de Do-It-Yourself (DIY – doe-het-zelf) hoek van de boekhandel vind je de laatste tijd steeds vaker het begrip “watercoloring”. Meestal wordt hiermee een moderne interpretatie bedoeld van aquarelleren. Het gaat er minder om een compleet schilderij te maken – veel eerder worden kleuren op waterbasis ingezet voor stijlelementen of kleine illustratie, zoals bloemen, planten of dieren. Er bestaat bovendien nog een factor waarom watercoloring zo populair is: het hoeft niet perfect te zijn. In tegendeel zelfs: illustraties met waterverf zijn meestal beperkt tot de essentie en geen kopie van de realiteit.  Een vergelijkbare techniek pas je toe bij sketchnotes. Dat maakt het juist voor beginners eenvoudig om te leren. Met een paar penseelstreken kunnen krachtige illustraties worden gemaakt.

Vlinders in zachte roze en paarse tinten, gemaakt met Tombow ABT Dual Brush Pens en een Water Brush.

Waterverf? Aquarelverf? – Wat is het verschil?

Waterverf is een kleurstof waarin bindmiddelen zijn gemengd. Dit is oplosbaar in water en wordt daarom aangebracht met water, zodat een doorschijnende kleurlaag ontstaat. Aquarelverf hoort bij de familie van de waterverven, maar is vaak lichter en transparanter dan bijvoorbeeld gouache. De kleuren met kleurstoffen op waterbasis veranderen met een beetje water hun oorspronkelijke vorm, vermengen zich met elkaar en er ontstaat iets volledig nieuws.

Linking to the video streaming service is disabled to protect your privacy. Click here to activate it. By loading the video, you accept the privacy policy of the video streaming service. Further information about the privacy policy can be found here: Google - Privacy & Terms

Of je nu kiest voor watercoloring of aquarel – het is altijd anders, kan niet 1:1 gekopieerd worden is daardoor uiterst individueel. Elke watercoloring is een absoluut uniek kunstwerk, want de kleureffecten kunnen nooit opnieuw gereproduceerd worden. Juist dat maakt watercoloring zo boeiend. Het is altijd net een tikje anders. Altijd nieuw. Altijd creatief. Zo ontdek je bijna per toeval nieuwe vormen en combinaties. 

Natuurlijk zijn ook complexe illustraties mogelijk. Dan is het raadzaam om eerst een paar basistechnieken te leren. Tenslotte is deze techniek geschikt voor iedereen – van beginner tot gevorderde.

Graag worden de afbeeldingen aangevuld met een lettering, of omgekeerd: letterings om aquarel-elementen. Ook het geschreven woord kan zelf bestaan uit letters in aquareltechniek – Watercolor Lettering. Gedeeltelijk worden afzonderlijke elementen achteraf nog voorzien van een contour met een dunne fineliner, zoals de MONO drawing pen 01, om de subtiele, transparante schildering extra intensiviteit met een contrast te geven.

De Tombow Community

Laat je inspireren door de #tombowfamily en maak deel uit van onze community.

Welk materiaal heb ik nodig voor watercoloring?

De kleur

Naast klassieke aquarelverf waarbij de kleurstoffen vergelijkbaar met waterverf eerst worden voorbereid met water, bestaan er ook houten aquarelstiften en speciale brushpens voor het aquarelleren, zoals de ABT Dual Brush Pen. Deze laatste heeft het voordeel dat hij niet beperkt is éé techniek, maar flexibel van project tot project bruikbaar is. Juist voor beginners zijn dergelijke brushpens erg geschikt, want ze hoeven niet uitsluitend te worden gebruikt voor watercoloring. Je kunt dus zonder risico uitproberen of je watercoloring überhaupt leuk vindt.

De hulpmiddelen

De keuze van de penseel

Niet elke penseel is vergelijkbaar. Ze zijn er in uiteenlopende vormen en varianten. Met haren, synthetische vezels of natuurlijk haar. Rond of plat. Dun of dik. Lang of kort.
Let er goed op of de penseel geschikt is voor aquarelleren. Alleen dan weet je zeker dat hij de kleur goed opneemt en ook weer afgeeft. Het beste zoek je verschillende groottes uit en kijk je met welke penseel jij het beste kunt werken.

Belangrijk: laat je penseel nooit in het water staan, want dan verliest hij zijn gebogen vorm. 

Potlood en gum

Voor het voortekenen en schetsen heb je eerst een potlood nodig. Wij adviseren een medium hardheid als bij de MONO 100 H. Bovendien moet je erop letten dat het potlood niet te spits is, zodat je geen kerven in het papier maakt waarin zich later kleur kan verzamelen. Om de voortekening nadien weer te verwijderen en kleine foutjes te corrigeren, heb je bovendien een vlakgom nodig. Let erop dat je er soepel mee kunt gummen om het papier niet te beschadigen en niet teveel kleur van je kunstwerk te wissen.

Om potloodschetsen na het aquarelleren te verwijderen, gebruik ik graag de MONO dust CATCH, omdat deze nauwelijks kleur opneemt tijdens het wissen.

Sue, May&Berry, Watercolor Illustrator

De penseel met waterreservoir – Flexibele metgezel voor watercoloring onderweg

Wanneer je ook buitenshuis creatief wilt werken, is een penseel met waterreservoir echt een hele uitkomst. Je kunt hem heel gemakkelijk vullen met water. Met lichte druk op het reservoir geef je een beetje water af aan de punt. Wanneer je geen glas water bij de hand hebt om de punt schoon te maken, druk je gewoon een beetje steviger om de punt van je penseel schoon te spoelen. 

Tip: zorg dat je keukenpapier bij je hebt voor het geval dat je een keer teveel water hebt gebruikt. Dan kun je het papier heel voorzichtig droog deppen. Bovendien kun je met het keukenpapier ook de punt van je penseel reinigen. 

Het kleurenpalet voor speciale kleureffecten

Als je de kleur voor het aanbrengen lichter wilt maken of wilt aanpassen, dan is een palet hiervoor bij uitstek geschikt. Hier doe je de gewenste kleur(en) op. Daarna verdun je ze of vermeng je ze totdat je tevreden bent met de gewenste tint. Vervolgens kun je ze met je penseel aanbrengen.

Een bijzonder effectief hulpmiddel om opvallend subtiele kleuren te maken, is de Blending Kit. Deze kun je heel gemakkelijk gebruiken: je wrijft met de penseelpunt van je ABT Dual Brush Pens. over de Blending Palette. Zo verzamelt zich hier een beetje kleur die je nu met een penseel kunt opnemen. Als de kleur bijzonder subtiel moet zijn, voeg je nog meer water toe. Wens je meer intensiteit, dan werk je met een droge penseel. Je kunt ook met een Tombow Water Brush of de ABT Dual Brush Pen Blender uit de Blending Kit werken.

Het aquarelpapier – Een beslissende factor

Bepalend voor een goed kunstwerk is bij watercoloring ook het papier. Teveel water en het verkeerde papier kunnen het hele kunstwerk vernietigen. Daarom is dikker papier raadzaam om te oefenen. Voor echte kunstwerkjes gebruik je dan speciaal aquarelpapier als dat van Tombow. Door de oppervlaktestructuur van aquarelpapier kan bijzonder veel water worden opgenomen. Aquarelpapier is verkrijgbaar in talloze formaten, kleurnuances en structuren. We kunnen ze grof als volgt indelen: warm geperst (= glad gesatineerd), koud geperst (= mat) of ruw.

Linking to the video streaming service is disabled to protect your privacy. Click here to activate it. By loading the video, you accept the privacy policy of the video streaming service. Further information about the privacy policy can be found here: Google - Privacy & Terms

Ruw papier heeft een grove structuur die jouw illustratie dus meer textuur verleent. Het is vooral geschikt voor motieven met niet teveel details. Met koud geperste aquarelpapieren kies je de gulden middenweg. Meestal geven beginners hier de voorkeur aan. Warm geperst aquarelpapier als het Tombow aquarelblok is vooral geschikt in combinatie met Brush Pens, omdat het milder is voor de gevoelige penseelpunt. 

Watercoloring Sets

Met de aquarelsets van May & Berry ben je perfect uitgerust om te beginnen aquarelleren. Naast verschillende ABT Dual Brush kleuren in thematische sets, bevat de set een MONO 100 potlood, een MONO dustCATCH gum en een MONO tekenpen fineliner.

Twee Tombow aquarelsets: Greenery met groentinten en Floral met bloemkleuren. Elke set bevat Tombow ABT Dual Brush Pens, een waterpenseel, een MONO Twin Marker, een MONO Dust Catch Eraser en een potlood.

De watercoloring technieken

Hoe komt de kleur op het papier terecht? – Nat op nat of nat op droog?

In principe zijn er twee technieken voor watercoloring herkenbaar: nat op nat of nat op droog.

Bij de nat-op-nat-techniek wordt de ondergrond met een beetje water vochtig gemaakt en dip je de kleur er als het ware op. Dit heeft het voordeel dat je erg mooie schaduwen en marmereffecten bereikt. Het nadeel is dat je het verloop van de kleuren maar moeilijk kunt controleren. 

Bij de nat-op-droog-techniek verdun je de kleur tot de gewenste gradatie en verf je hiermee vevolgens op het droge aquarelpapier. Met brushpens op waterbasis bestaat er nog een subcategorie van de nat-op-droog-techniek. Hierbij teken je afzonderlijke lijnen, gedeeltes of de complete illustratie met viltstiften of Brush Pens als de ABT Dual Brush Pen voor en verdun je daarna de kleur met water om bijv. overgangen te laten ontstaan.

Een verfrissend drankje met limoen, munt en ijsblokjes, ingekleurd met Tombow ABT Dual Brush Pens in groene en gele tinten.

Lazuur – Laag voor laag

Bij lazuren draag je de kleur in laagjes op het papier aan. Pas wanneer een kleur gedroogd is, breng je de volgende laag kleur aan. Dat duurt in totaal wat langer en vergt een beetje geduld, maar je houdt alles onder controle met de gewenste kleuren.

Laveren – Geef kleuren vrij spel

Laveren is het tegenovergestelde van lazuur. De kleur moet hiervoor beslist nog nat zijn. Het begrip is afkomstig uit het Latijn: “lavare”, wat “wassen” betekent. Met betrekking tot aquarelleren betekent dit dus dat je de kleur “uitwast”. Op die manier behaal je verbluffende kleurverlopen, zoals je ze wenst voor de vormgeving van hemel en lucht.

Het begrip wordt altijd gebruikt wanneer je een vloeiende overgang creëert tussen twee kleuren.

Aquarelverfschilderij met paarsblauwe bergen, donkere dennenbomen en rozeblauwe lucht, gemaakt met Tombow ABT Dual Brush Pens en watertechniek.

Het spel van licht en schaduw

Een belangrijke techniek bij watercoloring is het spel van licht en schaduw. Als je sommige punten van jouw illustratie een beetje lichter laat en op andere meer kleur toevoegt, dan wint jouw afbeelding meteen aan diepte. 

Waar je precies meer kleur toevoegt, is van motief tot motief anders. Probeer het gewoon eens uit! Bij landschappen zoals bergketens kun je de achterste bergen een beetje lichter laten worden, zodat ze meer naar de achtergrond verschuiven. Als je maar één enkele berg schildert, kun je de bergtop een beetje donkerder maken.

De kleurkeuze – Wild en vrij

Het mooie aan watercoloring is dat je helemaal onbelemmerd zelf je kleuren kunt uitkiezen. Is een cactus altijd groen? Niet bij ons! 

Tip: droge kleuren zijn altijd een beetje bleker dan natte. 

Hetzelfde beeld in verschillende kleurschakeringen zorgt telkens weer voor een andere sfeer, maar ziet er nooit verkeerd uit.

Met de ABT Color Selector de passende kleur vinden

De ABT Color Chart helpt je bij de keuze van jouw Brush Pens. Vanwege het grote aantal kleuren kan het soms moeilijk zijn om een bepaalde kleur te kiezen, of het overzicht te bewaren over welke kleuren jij al beschikt.

Met behulp van de ABT Color Selector zie je alle kleuren in één oogopslag. De ABT Colour Tracker maakt het ook mogelijk om je eigen kleurcollecties te registreren.

Aangezien de ABT Dual Brush Pens op waterbasis zijn, kun je al met de primaire kleuren rood, geel en blauw goed uit de voeten voor het mengen van nieuwe kleuren. In principe adviseren wij voor het begin bij het aquarelleren eerst donkere tinten, want die kun je met water goed lichter maken. Maar natuurlijk hangt jouw kleurkeuze er helemaal van af wat je wilt maken.

Aquarelleren Jaar van de Slang 2025

Aquarelleren Jaar van de Slang 2025

Begin het Jaar van de Slang 2025 creatief!

Deze aquarelleersjabloon toont een slang met florale elementen – een symbool van verandering en...

Bloem met één lijn

Bloem met één lijn

Maak kunstwerken met slechts één streek - Lentebloemen bloeien.

Hou je van minimalistische kunst en wil je die combineren met...

Bullet Journal Boeken Tracker

Bullet Journal Boeken Tracker

Houd je leesavonturen bij met onze gratis boekvolger voor je bullet journal!

Hou je van lezen en wil je je boekenlijsten overzichtelijk...

Bullet Journal Gewoontetracker 2

Bullet Journal Gewoontetracker 2

Houd je gewoontes bij en blijf gemotiveerd met onze gratis Gewoontetracker voor je Bullet Journal!

Nieuwe gewoontes opbouwen kan een...

Bullet Journal Stemming Tracker Krokussen

Bullet Journal Stemming Tracker Krokussen

Volg je stemming op een creatieve manier met onze Krokussen Stemming Tracker voor je Bullet Journal!

Met onze Stemming Tracker Krokussen...

Cocktail met één regel

Cocktail met één regel

Maak kunstwerken met slechts één streek - verfrissing voor het warme seizoen.

Hou je van minimalistische kunst en wil je die combineren met...

Eén lijn bloemenmeisje

Eén lijn bloemenmeisje

Maak kunstwerken met slechts één streek - Het betoverende bloemenmeisje.

Hou je van minimalistische kunst en wil je die combineren met...

Eén lijn softijs

Eén lijn softijs

Maak kunstwerken met slechts één streek - heerlijk softijs.

Hou je van minimalistische kunst en wil je die combineren met...

Eén lijn zonnebloem

Eén lijn zonnebloem

Maak kunstwerken met slechts één streek - voor een kleurrijke zomer. 

Hou je van minimalistische kunst en wil je die combineren met...

Een Line potplant

Een Line potplant

Maak kunstwerken met slechts één beweging - Elegante potplant.

Hou je van minimalistische kunst en wil je die combineren met...

Een veer tekenen

Een veer tekenen

Download onze gratis veer-sjabloon en leer hoe je deze tot leven kunt brengen met aquarel, markers of kleurpotloden!

De sjabloon laat je...

Eenlijnige vogels

Eenlijnige vogels

Maak kunstwerken met slechts één streek - laat je inspireren door vogelgezang

Hou je van minimalistische kunst en wil je die combineren met...